نقش و تأثیر حزب‌الله به‌عنوان یک جنبش سیاسی _ نظامی هویت‌مند در لبنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روابط بین الملل، دانشگاه گیلان ، گیلان، ایران

2 استاد روابط بین الملل، دانشگاه گیلان، ایران

چکیده

نقش ­آفرینی حزب­ الله لبنان طی سال­ های بعد از تشکیل، به­ عنوان یک جنبش سیاسی _ نظامی و مبتنی بر هویتی قاعده ­مند، محل توجه صاحب­ نظران بوده است. هدف از تحقیق حاضر بررسی و تحلیل اثرگذاری یک جنبش سیاسی _ نظامی در کشوری با مختصات لبنان با توجه به اختلاف آرا و تعدد نظرات می­باشد. سعی بر آن است تا به این سؤال پاسخ داده شود که بسترهای اثرگذاری حزب ­الله در لبنان بر اساس چه مؤلفه­ هایی ترسیم شده است؟ پاسخ به این سؤال بر اساس چهار عامل؛ موجودیت رژیم صهیونیستی، دخالت منفی کشورهایی همچون آمریکا، فرانسه و عربستان، دولت ناکارآمد و کنشگری سازنده ج.ا.ایران صورت گرفته است. پژوهش ذیل بر اساس روش توصیفی _ تحلیلی و بهره ­گیری از منابع کتابخانه­ ای و اسنادی، در چارچوب نظریه سازه ­انگاری انجام شده که نتایجی بدین شرح عاید گردیده است؛ حزب ­الله به تقویت هویت لبنانی مبادرت ورزیده و در ذیل هویت _ منفعت با توجه به نظام طایفه ­ای در کشور، موجب همگرایی در بخش ­هایی از این جامعه گردید. دو بستر غیر سازنده خارجی همچون؛ موجودیت رژیم صهیونیستی و دخالت منفی کشورهای آمریکا، فرانسه و عربستان موجبات بهره­ مندی حزب­الله از کنشگر سازنده خارجی نظیر ج.ا.ا گردید تا به توازنی معنادار از حیث ارتقای قدرت و دفع خطر نائل گردد. از طرفی به واسطه تعدد طوایف و وجود دولت ناکارآمد به اقدامات داخلی و سازنده در راستای رفع مشکلات جامعه لبنانی مبادرت ورزید. مهم­ترین هدف حزب ­الله از مداخله و حضور فعال در بطن امور، هویت­مندی جامعه لبنانی بر اساس مبانی اصیل اسلامی (ضمن احترام به گروه ­های دینی و طوایف) در راستای ارتقای جایگاه لبنان در محیط داخلی و بین ­المللی ارزیابی می­ گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role and influence of Hezbollah as a political-military movement with identity in Lebanon

نویسندگان [English]

  • Saber Safarpour Noroudi 1
  • Reza Simbar 2
1 M.A of International Relations, Gilan University, Gilan, Iran (Corresponding Author)
2 Full Professor of International Relation, Gilan University, Gilan, Iran
چکیده [English]

The role of Hezbollah in Lebanon during the years after its formation, as a political-military movement and based on a regular identity, has been the focus of experts' attention. The purpose of the present research is to investigate and analyze the effectiveness of a political-military movement in a country with the coordinates of Lebanon, considering the difference and the plurality of opinions. An attempt is made to answer the question that Hezbollah's platforms of influence in Lebanon are drawn based on what components? The answer to this question have taken place based on four factors; The existence of the Zionist regime, the negative interference of countries such as America, France, and Saudi Arabia, the inefficient government, and the constructive activism of the Islamic republic of Iran. The following research was carried out based on the descriptive-analytical method and the use of library and documentary sources, within the framework of constructivist theory, and the following results were obtained; Hezbollah started to strengthen the Lebanese identity and brought about convergence in some parts of this society under the identity-benefit, considering the tribal system in the country. Two foreign non-constructive platforms such as; the existence of the Zionist regime and the negative interference of the United States, France, and Saudi Arabia caused Hezbollah to benefit from a foreign constructive actor such as the Islamic Republic of Iran in order to achieve a meaningful balance in terms of increasing power and warding off danger. On the other hand, due to the multiplicity of clans and the existence of an ineffective government, he took internal and constructive measures in order to solve the problems of the Lebanese society. The most important goal of Hezbollah's intervention and active presence in the heart of affairs is the identity of Lebanese society based on authentic Islamic principles (while respecting religious groups and clans) in order to improve Lebanon's position in the domestic and international environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lebanon
  • Hezbollah
  • identity
  • movement
  • political – military
  1. منابع فارسی

    1. آسوده، رضا و حسین رفیع (1398)، نقش انقلاب اسلامی ایران بر جنبش­ های اسلامی؛ با تأکید بر همگرایی ج.ا.ا و حزب ­الله لبنان، فصلنامه­ پژوهش­های راهبردی انقلاب اسلامی سال دوم، شماره7، پاییز، صص119-138.
    2. باقری­ نژاد، سیداصغر و بهزاد قاسمی (1401)، تحلیل الگوی مقاومت در تفکر انقلاب اسلامی و حزب­الله لبنان، نشریه علمی آفاق امنیت، سال پانزدهم، بهار، صص 67-43.
    3. بخشی، احمد و دیگران (1400)، فرآیند دولت – ملت­سازی و نقش آن در شکل­ گیری بحران لبنان، فصلنامه مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام، سال سوم، شماره هفتم، بهار، صص39-9.
    4. پروین، خیرالله و عباس باقری چوبه (1392)، پندارشناسی اقدامات حزب­ الله لبنان از منظر حقوق بین ­الملل، تهران: نشر خرسندی.
    5. ترکی، هادی و محمد ستوده ­آرانی (1398)، حزب­الله به مثابه یک جنبش سیاسی- اجتماعی، دوفصلنامه علمی جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، دوره7، شماره2، پاییز و زمستان (پیاپی15)، صص80-57.
    6. جعفری ­نژاد، مسعود (1396)، نطام چندبعدی قدرت جمهوری اسلامی ایران در لبنان، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین ­المللی دانشگاه آزاد واحد شهرضا، شماره 32، پاییز، صص212-189.
    7. حسینی، علی و سوسن قاسمی حیدری (1394)، تأثیر بن لایه ­های انقلاب اسلامی ایران بر بیداری سیاسی، اجتماعی شیعیان لبنان، دوفصلنامه بیداری اسلامی، سال چهارم، شماره هفتم، بهار و تابستان، صص59-37.
    8. خلیفه، محمدجواد (1384)، سخنرانی:‌ وزیر وقت دولت لبنان و عضو اصلی شورای رهبری جنبش امل در روز چهاردهم اسفند https://www.ipis.ir/portal/NewsView/574111.
    9. درخشه، جلال و علیرضا بیگی (1395)، کارآمدی حزب ­الله لبنان در دستیابی به مقبولیت اجتماعی و مشروعیت سیاسی، فصلنامه پژوهش ­های سیاسی جهان اسلام، سال ششم، شماره چهارم، صص59-33.
    10. ساسانیان، سعید (1398)، تأثیر مشروعیت اجتماعی حزب­ الله لبنان بر بازدارندگی آن در مقابل رژیم صهیونیستی، دوفصلنامه علمی جامعه­ شناسی سیاسی جهان اسلام، دوره7، شماره 1، بهار و تابستان، صص298-269.
    11. سیمبر، رضا و مهدی زیبایی (1390)، جریان­ های اسلام­گرا، نگرش غرب و ادغام حزب ­الله در ساختار سیاسی لبنان، فصلنامه پژوهش­ی روابط بین ­الملل، دوره نخست، شماره یکم، پاییز، صص96-69.
    12. فتاحی اردکانی، حسین (1398)، تبیین عناصر و مؤلفه ­های قدرت هوشمند حزب­ الله لبنان، فصلنامه علمی مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال هشتم، شماره 4، پیاپی32، زمستان، صص127-150.
    13. فلاح ­نژاد، علی و دیگران (1396)، تأثیر شکاف­ قومی و مذهبی بر ناپایداری سیاسی در لبنان، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال دهم، شماره سی و هشتم،زمستان، صص 120-97.
    14. فوکویاما، فرانسیس (1398)، هویت «سیاست هویت کنونی و مبارزه برای به رسمیت شناخته­شدن»، ترجمه: رحمان قهرمان­پور، تهران: انتشارات روزنه.
    15. قادری کنگاوری، روح ­الله (1397)، نقش نیروهای منطقه ­ای سپاه پاسداران در تأمین امنیت ملی ج.ا.ا، فصلنامه آفاق امنیت، سال یازدهم، شماره چهل، صص33-2.
    16. قهرمان­ پور، رحمان (1394)، هویت و سیاست خارجی در ایران و خاورمیانه، تهران: نشر روزنه.
    17. کریمی ­فرد، حسین (1400)، فرقه­گرایی و سیاست خارجی لبنان، دوفصلنامه علمی جامعه­ شناسی سیاسی جهان اسلام، دوره9، بهار و تابستان، صص 276-249.
    18. لینکلیتر، آندرو (1386)، نوواقع­ گرایی، نظریه انتقادی و مکتب برسازی، سیاست خارجی، سال بیست و دوم، شماره 85.
    19. مجتهدی زنجیرآباد، ابوالقاسم و محمدرحیم عیوضی (1397)، بررسی نظریه سازه ­انگاری در حوزه مطالعاتی روابط بین­ الملل و لزوم به ­کارگیری آن در راهبرد سیاست خارجی ج.ا.ا، فصلنامه راهبرد، سال بیست­ وهفتم، شماره هشتادونه، زمستان، صص 205-177.
    20. المدهون، لوی و زولیش راینر (2007)؛ حزب­ الله فی لبنان – بین­الجهاد و العمل الاجتماعی، دویتشه فیله، http://p.dw.com/p/Bdic.
    21. موسوی خمینی، سید روح­الله (1387)، صحیفه نور، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    22. موسوی، سیدحسین و عسگر قهرمان پور (1390)، حزب­الله لبنان، سیاست، قدرت و اقتدار، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی- غیرانتفاعی.
    23. وزیریان، امیرحسین (1400)، نقش بازیگران دفاعی- امنیتی مردم نهاد در تحولات غرب آسیا مطالعه موردی: حزب­ الله لبنان، تهران: نشریه علمی آفاق امنیت، سال چهاردهم، شماره پنجاه­وسوم، زمستان، صص 57-31.
    24. ونت، الکساندر (1385)، نظریه اجتماعی سیاست بین ­الملل، ترجمه؛ حمیرا مشیرزاده، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
    25. هادیان، ناصر (1382)، سازه ­انگاری: از روابط بین ­الملل تا سیاست خارجی، سیاست خارجی، سال هفدهم، شماره 86، صص 171-187.

     

    1. Alagha, Joseph Elie(2006). The Shifts in Hizbillahs Ideology, Amstedam University Press.
    2. Blaydes Lisa(2017), State Building in the East Middle, Annuale Review of Political science, Vol.20,pp:487-504.
    3. Bremmer, Ian (2003). "Nation-and State-Building in Eurasia", Georgtown Journal http://www.jsou.socom.mil/JSOU%20 Publications/ JSOU10-5 loveHezbollah-final.pdf.
    4. Louise, Avenue(2020), PulIing Lebanon Out of The Pit, Report Middle East, available at” www. InternationalCrasisGroup.
    5. Love , james B . (2010) Hezbollah: Social Services as a Source of power. of International Affairs, Winter/Spring.
    6. Yahya, Maha(2017) , The Summer Of Our Discontent: Sects And Citizen in Lebanon And Iraq, available at:www.Carnegie- mec.org
    7. http://www.factbook.gov/the-world-factbook/countreis/lebanon/flag(1403/2/1)
    8. Mohagheghnia, Sharafi, hadi&Rabiee, Bijan (2017). The Role of Islamic Republic of Irans soft power in the middle east. International Journal of Scientific Study, Vol 5, Issue 4.