تاثیرات سیاسی امنیتی نظریه مقاومت اسلامی در برابر لیبرالیسم غرب، الگویی برای جریان حلقه میانی تمدن نوین اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی گروه علوم سیاسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 دانشیار، گروه علوم سیاسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

تحولاتِ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی یک قرن اخیر و به ویژه چند دهه گذشته در عرصه­ جهانی که در بسیاری از جهات تحقیر انسان و انسانیت را در پی داشته است، متعاقباً منتج به تشکیل فضایی استعاری و اسطوره­ای شده است که از سویی با استمداد از دین گروی و از سوی دیگر با استعانت از دنیاگرایی، آزادی انسان را به مثابه­ دال­ هایی مرکزی و بنیادین دنبال می­کند. دو گفتمان مسلط و متخاصم، یعنی گفتمان اسلام سیاسیِ معاصر و گفتمان لیبرالیسم غربی (علی رغم امتداد داشتن و ریشه­ گرفتن از بطن تاریخ) از دِل چنین فضای ملتهبی دگرباره نُضج گرفته، بازسازی و برجسته شده­ اند. گفتمان­ هایی که به رغم داشتن شباهت­ هایی صوری، در ابعاد نظری و عملی همواره در تعارض با یکدیگر قرار دارند. این مقاله با بهره­ گیری هدفمند از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موف، مبانی نظریه مقاومت را تبیین و نقاط تطابق و خاصه تخاصم و تعارض ذاتی آن با لیبرال دموکراسی غربی در سویه ­هایی هم چون نوع نگاه به انسان، عقلانیت، حکومت و حاکمیت، فرهنگ، اقتصاد، جامعه، فرد و... را نشان خواهد داد و بدین ترتیب کیفیت تکوین و زایشِ ناگزیر  نظریه­ مقاومت اسلامی در برابر لیبرالیسم غربی را به عنوان الگویی برای جریان حلقه میانی تمدن نوین اسلامی دنبال خواهد کرد. در این تحقیق، شیوه ای توصیفی-تحلیلی در پیش گرفته شده و مبتنی بر روش اسنادی و کتابخانه ­ای از داده ­ها و اسناد بهره­ گیری شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The political-security impacts of the theory of Islamic resistance against western liberalism; a model for the flow of the middle circle of modern Islamic civilization

نویسندگان [English]

  • Seyed yahya Hosseini panjaki 1
  • Aziz Javanpour Heravi 2
  • Parviz Ahadi 3
1 Ph.D. Candidate at Islamic Azad University, Department of Political Science, Tabriz Branch, Tabriz, Iran
2 Associate Professor, Department of Political Science, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran (corresponding author)
3 Assistant Professor at Islamic Azad University, Department of Political Science, Tabriz Branch, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Political, social, economic and cultural developments of the last century and especially the last few decades in the world arena which in many ways has led to the humiliation of man and humanity, subsequently it has led to the formation of a metaphorical and mythical atmosphere, which on the one hand with the help of religiosity and on the other hand with the help of secularism, pursues human freedom as central and fundamental signs. Two dominant and hostile discourses, namely the discourse of contemporary political Islam and the discourse of western liberalism (despite stretching in and taking root in the heart of history) from the heart of such an inflamed atmosphere, they have matured again and been rebuilt and highlighted. Discourses that, despite having formal similarities, are always in conflict with each other in theoretical and practical dimensions. This article explains the basics of resistance theory by purposefully using "Laclau and moff" discourse analysis methods and will show its points of conformity, especially its inherent conflict with western liberal democracy in areas such as the way of looking at human beings, rationality, government, sovereignty, culture, economy, society and individual and thus the quality of formation and inevitable birth of the theory of Islamic resistance against western liberalism will follow as a model for the flow of the middle circle of modern Islamic civilization. In this research, a descriptive-analytical method is used and based on the documentary and library method, data and documents have been used. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Islam
  • oneness
  • resistance theory
  • liberalism
  • democracy
  1. امام خمینی، (1378)، صحیفه امام ، جلد 21، موسسه تنظیم نشر و آثار حضرت امام
  2. خامنه­ای، سید علی، 13/10/1379، دفتر نشر پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی
  3. ابن بابویه، محمد بن علی، (1363)، تصحیح غفاری، علی اکبر، من لایحضره الفقیه، ج ۴، قم ، جامعه المدرسین فی الحوزه العلمیه، قم ح ۵۷۶۲
  4. اسدی،فرزانه، (1396)، فرهنگ مقاومت و استکبار ستیزی در قرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی مراغه، تهران
  5. جرمى ریفکین ترهوارد، (1374)، ترجمه دکتر محمود بهزاد، جهان در سراشیبى سقوط، انتشارات سروش
  6. جلوداران، امید، (1398)، ایستادگی و مقاومت از نگاه رهبر معظم انقلاب و شاخص یابی بیانات در مقطع زمانی 1385تا 1398، اداره پژوهش­های سیاسی صدا و سیما، تهران
  7. حبیب الله طاهری، (1383)، بررسی مبانی فرهنگ غرب و پیامدهای آن، قم، انتشارات بوستان
  8. حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی، ابو محمد، (1382)، ترجمه حسن زاده، صادق، تحف العقول، آل علی، قم
  9. حسینی بهشتی، سید محمد،(1360)، پنج گـفتار، قـم، انتشارات قیام
  10. حسینی بهشتی، سید محمد، (1360)، لیبرالیسم چه می­گوید، مشهد، مرکز تبلیغات پیروان ولایت فقیه و بنیاد نشر آثار و اندیشه­های شهید بهشتی
  11. حقیقت، سیدصادق، (1398)، روش شناسی علوم سیاسی، چاپ پنجم، دانشگاه مفید، قم
  12. رندال، هرمن، (1376)، ترجمه ابوالقاسم پاینده، سیر تکامل عقل نوین، شرکت انتشارات علمى فرهنگى، تهران، ، ج 1
  13. زرشناس، شهریار، (1383)، واژه‌نامه فرهنگی‌ـ‌سیاسی، تهران، کتاب صبح، اول
  14. سعید، بابی، (1379)، ترجمه جمشیدی ها، غلامرضا، عنبری، موسی، هراس بنیادین؛ اروپا مداری و ظهور اسلام گرایی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
  15. صدر، سید محمد باقر، (1388)، المدرسه الإسلامیه، چاپ 4، انتشارات داراصدر
  16. صدر، سید محمد باقر، (1399ق) (1359ش)، ترجمه سید جمال موسوی خلافه الإنسان و شهاده الانبیاء، تهران، وزارت ارشاد اسلامی روزبه
  17. طاهری، حبیب الله، (1383)، بررسی مبانی فرهنگ غرب و پیامدهای آن،انتشارات بوستان قم،
  18. علوان، الصالح، ابتهال، عبدالامیر، (1398)، ظهور ادبیات مقاومت در جنوب لبنان، جامعه المصطفی العلمیه، موسسه آموزش عالی علوم ومعارف، تهران
  19. غنی نژاد، موسی، (1387)، از جان لاک تا آدام اسمیت، شهروند
  20. فرکلاف، نرمن، (1381)، نظریه انتقادی گفتمان، تهران، مرکز نشر رسانه ها
  21. باطنی، محمد رضا، (1388)، فرهنگ انگلیسی – فارسی چاپ 17 انتشارات فرهنگ معاصر
  22. مطهری، مرتضی، (1376)، مجموعه آثار ، جلد 21، چاپ7، قم انتشارات صدرا
  23. ملتفت، مریم، (1397)، نقش روحیه مقاومت در استکبار ستیزی از دیدگاه قرآن، تهران
  24. مودودی، ابوالاعلی، (1970)، نظام الحیاة فی الاسلام،الاتحاد الاسلامی العالمی للمنظمات الطلبیه
  25. مهدیان، علی، (1399)، طرح کلی اندیشه مقاومت، چاپ اول، سفیر صادق
  26. هانتینگتون، ساموئل پی، (1378)، برخورد تمدن­ها و بازسازی نظم جهانی، ترجمه­ی محمد علی حمید رفیعی، دفتر پژوهش­های فرهنگی، تهران
  27. هوارث، دیوید، (1377)، ترجمه سلطانی، علی اصغر، نظریه گفتمان، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 2

 

  1. B. Macpherson, Democratic theory. Essays in Retrieval, London up. 1975, p.27
  2. Howarth David, Discourse. Open university press, 2000, cit. pp 101-102
  3. Laclau, Ernesto, and Mouffe, chantall, 1985, Hegemony and socialist strategy: Towards a Radical Democratic politics, London, Verso
  4. Jorgensen and, L. Philips, 2002, Discourse Analysis as theory and method. London, sage publications. P. 48
  5. Laclau, Ernesto, new Reflections on the Revolution of our time, London, Verso, 1990
  6. M, Phillips.L, Discourse Analysis as theory and Method, London sage publication 2002
  7. Laclau, E. Politics and Ideology in Marxist theory, London, new left Books, 1997