سیاست‌های نومحافظه‌کاران و امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران (2020 -2000 میلادی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارعلوم سیاسی دانشگاه امام حسین (علیه‌السلام)، تهران، ایران

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه مازندران

چکیده

ایالات متحدۀ آمریکا ازجمله نظام­های ریاستی دوحزبی است که چرخش قدرت و اِعمال سیاست در آن از رقابت دو حزب اصلی آن متأثر­ است و دو حزب «دموکرات» و «جمهوری‌خواه» علی­رغم اینکه در اهداف کلی نظام سیاسی آمریکا به‌مثابه یک سیستم یکپارچه عمل می­نمایند ولی در اِعمال سیاست‌ها و راهبردهایشان مسیرهای متفاوتی را طی می­کنند. در سیاست خارجی، دموکرات‌ها به‌صورت سنتی قائل به استفاده از ظرفیت سازمان­ها، معاهدات، رویه­های بین‌المللی و مذاکره و «صلح» (چندجانبه­گرایی) هستند و برخلاف آنها، جمهوری­خواهان غالباً اعتقادی به معاهدات و سازمان­های بین‌المللی ندارند و معتقدند که واقعیت صحنۀ بین‌الملل را «زور و قدرت» تشکیل می­دهد و به‌اصطلاح معتقد به «رئالیسم» هستند. «نومحافظه­­کاران» طیفی از جمهوری­خواهان را تشکیل می­دهند که علاقۀ خاصی به ایجاد جنگ و اعمال زور و فشار علیه دشمنان خود را دارند. با توجه به تقابل جمهوری اسلامی ایران با آمریکا در طول بیش از­40 سال گذشته و تجربۀ «چهره ژانوسی یا دووجهی» سیاست­های آمریکا، هدف پژوهش پیشِ رو این است که نوع رابطۀ بین سیاست‌های نومحافظه­کاران و افزایش و یا کاهش امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران را (در 20 سال اخیر) به‌صورت علمی و قاعده‌مند نشان دهد. روش تحقیق این مقاله، توصیفی- تحلیلی و روش جمع‌آوری داده­­ها، اسنادی، مدارک علمی و مطالعات کتابخانه­ای است. یافته­های تحقیق حاضر بیانگر این واقعیت است که علی­رغم تصور رایج که گفته می­شود «با تسلط جمهوری­خواهان و نومحافظه­کاران بر کاخ سفید و سیاست‌های امنیتی آمریکا، امنیت ملّی ایران مورد تهدید واقع می‌شود و رو به ضعف می‌نهد»، در حقیقت، سیاست‌های نومحافظه­کاران (به­ویژه درزمینۀ امنیتی) منجر به افزایش امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران شده و وجود رابطه و نتیجه­­ای معکوس را در این خصوص نشان می­دهد. نتایج این پژوهش برای تصمیم­گیران سیاست خارجی و مدیران ارشد اطلاعاتی و امنیتی قابل استفاده و بهره­برداری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The policies of Neoconservatives and the national security of the Islamic republic of Iran (2000- 2020 AD)

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Nadri 1
  • Hossein Bakverdi 2
1 Assistant Professor of Political Science, Imam Hossein (PBUH) Comprehensive University, Tehran, Iran.
2
چکیده [English]

The United States is one of the two-party presidential systems in which the rotation of power and the exercise of politics are influenced by the rivalry of its two main parties and these two parties of “Democratic” and “Republican”, despite acting as an integrated system in achieving the overall goals of the American political system, take different paths in implementing their policies and strategies. In foreign policy, Democrats traditionally believe in utilizing the capacity of organizations, treaties, international procedures, and negotiation and “peace” (multilateralism), and unlike them, Republicans often do not believe in international treaties and organizations and believe that “force and power” constitutes the reality of the international scene. In fact, they believe in “realism”. “Neoconservatives” form a range of Republicans that have a particular interest in waging war and using force against their enemies. Regarding the confrontation of the Islamic republic of Iran with the United States over the past 40 years and experiencing the “Janus-faced or two- faced” nature of the U.S. politics, the purpose of the present study was to scientifically and systematically show the type of the relationship between neoconservatives’ policies and the increase or decrease of the Islamic republic of Iran’s national security (in the past 20 years). This is an analytical- descriptive study that employs documents, scientific records and library research as data collection methods. The findings of the present study shows the fact that, despite the common notion that “with the Republicans and neoconservatives domination over the White House and US security policies, the Islamic republic of Iran’s national security will be threatened and weakened”, In fact, the policies of  the neoconservatives (especially in the security field), has led to an increase in the Islamic republic of Iran’s national security and shows the existence of an reverse relationship and result in this regard. The foreign policy decision makers and senior intelligence and security managers can utilize and exploit the results of this study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • National security
  • the Islamic republic
  • policy
  • neoconservatives

مراجع

  1.  

     

    1. آقاحسینی، علیرضا (1395)، «ترامپ و بازسازی عصر نومحافظه‌‌‌کاران»، خبرگزاری فارس، قابل‌‌‌دسترسی در آدرس ایترنتی .www.Farsnews.ir
    2. ابوالحمد، عبدالحمید (1382)، «مبانی علم سیاست»، چاپ نهم، تهران: انتشارات توس.
    3. احمدی، کوروش (1385)، «جریان نومحافظه‌‌‌کاری در آمریکا و نقش آن در تبیین سیاست خارجی آن کشور»، تهران: ستاد مشترک سپاه.
    4. افتخاری، اصغر (1377)، «امنیت ملّی: رهیافت‌ها و آثار»، فصلنامة مطالعات راهبردی. پیش‌شمارة 2.
    5. افتخاری، اصغر (1392)، «امنیت اجتماعی شده»، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    6. اندیشکدة تبیین (1396)، «بررسی استراتژی امنیت ملّی آمریکا (ترامپ)»، تهران: اندیشکدة راهبردی تبیین.
    7. ایزدی، فؤاد (1398)، «بررسی ساختار انتخاباتی آمریکا»، قابل‌‌‌دسترسی در آدرس اینترنتی www.tahkimnews.ir.
    8. انتخاب (1397)، «گزارش المانیتور از یک ارزیابی داخلی در دولت آمریکا»، قابل‌‌‌دسترسی در آدرس اینترنتیwww.entekhab.ir .
    9. بازتاب (1396)، «سیاست‌خارجی ترامپ در قبال ایران چگونه تعیین می‌شود؟»، قابل‌‌‌دسترسی در آدرس اینترنتی www. baztab.ir.
    10. بختیاری، حسین؛ صالح‌‌‌نیا، علی (1397)، فصلنامة مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، دورة 8، شمارة 27.
    11. بوزان، باری (1378)، «مردم، دولت‌ها و هراس»، ترجمة مجتبی عطارزاده، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    12. پاک‌‌‌آیین، محسن (1387)، «شناخت نومحافظه‌‌‌کاران آمریکا»، تهران: انتشارات بین‌المللی الهدی.
    13. جعفری، علی‌اکبر؛ بک‌‌‌وردی، حسین (1392)، «نومحافظه‌‌‌کاری و سیاست خارجی یک‌جانبه‌گرای آمریکا»، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    14. دفتر مطالعات سیاسی (1386)، «نومحافظه‌‌‌کاران و دگرگونی در سازمان‌های اطلاعاتی- امنیتی آمریکا»، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس.
    15. دوورژه، موریس (1395)، «اصول علم سیاست»، ترجمة ابوالفضل قاضی، تهران: نشر بین‌الملل.
    16. دهشیار، حسین (1382)، «سیاست خارجی آمریکا در آسیا»، تهران: موسسة ابرار معاصر تهران.
    17. دهقانی‌‌‌فیروزآبادی، سید جلال (1391)، «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، تهران: انتشارات سمت.
    18. روشن‌دل، جلیل (1374)، «امنیت ملّی و نظام بین‌الملل»، تهران: انتشارات سمت.
    19. ریزن، جیمز (1394)، «سیا و جنگ‌های ساختگی در غرب آسیا»، ترجمة دانشکده اطلاعات، تهران: موسسة چاپ و انتشارات دانشکدة اطلاعات.
    20. زارعی، بهادر (1392)، «بررسی گفتمان‌های امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران»، تهران: پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورة 45، شمارة 1.
    21. ساعد، نادر (1393)، «بررسی استراتژی‌های ملّی 2002 آمریکا از منظر حقوق بین‌الملل»، قابل‌‌‌دسترسی در آدرس اینترنتی www.basirat.ir.
    22. سمتی، هادی؛ رهنورد، حمید (1388)، «امنیتی شدن ایران و استراتژی امنیت ملّی ایالات متحدة آمریکا (بوش)»، فصلنامة بین‌المللی روابط خارجی، سال اول، شمارة 2.
    23. سعدی‌‌‌شیرازی، مصلح الدین (1382)، «گلستان»، بر اساس نسخة محمدعلی فروغی، چاپ اول، تهران: نشر سرایش.
    24. شولسکی، آبرام (1397)، «نبرد بی‌صدا: درک دنیای اطلاعات»، تهران: موسسة چاپ و انتشارات دانشکدة اطلاعات.
    25. صالح‌‌‌نیا، علی (1395)، «بررسی نظری مفهوم امنیت ملّی و ابعاد مختلف آن»، قابل‌‌‌دسترسی در آدرس اینترنتی www.sid.ir.
    26. صالح‌‌‌نیا، علی؛ بختیاری، حسین (1397)، «اولویت‌بندی تهدیدات امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران با روش تحلیل سلسله‌‌‌مراتبی»، دورة 8، شمارة 27، تهران: دانشگاه امام صادق (علیه‌‌‌السلام).
    27. طباطبایی، سید محمد (1379)، «کالبدشکافی نظام انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا»، مجلة «اطلاعات سیاسی - اقتصادی» بهمن و اسفند 1، شمارة 161.
    28. عالم، عبدالرحمان (1382)، «بنیادهای علم سیاست»، چاپ دهم، تهران: نشر نی.
    29. عبدالله‌‌‌خانی، علی (1383)، «کتاب آمریکا؛ ویژة نومحافظه‌‌‌کاران»، تهران: مؤسسة ابرار معاصر تهران.
    30. عمید، حسن (1390)، «فرهنگ عمید»، جلد دوم، تهران؛ مؤسسة انتشارات امیرکبیر.
    31. قاسمی، مصطفی (1385)، «نگاهی به فعّالیت احزاب در آمریکا»، فصلنامة دین و سیاست، سال سوم، شمارة 10.
    32. قوام، سید عبدالعلی (1384)، «اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل»، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات سمت.
    33. قوام، سید عبدالعلی (1389)، «روابط بین‌الملل نظریه‌ها و رویکردها»، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سمت.
    34. کیوان‌‌‌حسینی، اصغر (1384)، «جایگاه سیاست تغییر رژیم در رویکرد امنیتی آمریکا»، فصلنامة سیاست دفاعی، سال سیزدهم، شماره 51.
    35. ماندل، رابرت (1387)، «چهره متغیر امنیت ملّی»، ترجمة پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    36. متقی، ابراهیم و دیگران (1389)، «بررسی سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه پس از 11 سپتامبر (بر اساس رویکرد واقع‌گرایی تهاجمی»، فصلنامة تحقیقات سیاسی و بین‌المللی: دورة 2، شمارة 4.
    37. محمدی، مجید (1398)، «بررسی سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران پس از 11 سپتامبر با تأکید بر رویکرد نومحافظه‌‌‌کاران»، تهران: چهارمین کنفرانس ملّی علوم انسانی.
    38. محمدی، هادی (1396)، «پیامدهای اجرای سند جدید امنیت ملّی آمریکا»، قابل‌‌‌دسترسی در آدرس اینترنتی www.mashreghnews.ir.
    39. مددی، جواد (1396)، «راهبرد امنیت ملّی ایالات متحده آمریکا (2017)»، تهران: شورای روابط خارجی.
    40. مشیرزاده، حمیرا (1386)، «تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل»، چاپ سوم، تهران: انتشارات سمت.
    41. مطهرنیا، مهدی (1383)، «محافظه‌کاری در خدمت لیبرالیسم»، کتاب آمریکا؛ ویژه نومحافظه‌‌‌کاران در آمریکا، شمارة 4، تهران: موسسة مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
    42. معین، محمد (1350)، «فرهنگ معین، به همت دکتر جعفر شهیدی»، تهران: انتشارات امیرکبیر.
    43. منتظران، جاوید؛ تاج‌آبادی، حسین (1395)، «بررسی اهداف و اصول امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران از منظر امام خمینی (رحمت‌‌‌الله‌‌‌علیه) و مقام معظم رهبری (مدّظلّه‌‌‌العالی)»، دورة 6، شمارة 14.
    44. منصوری، جواد (1385)، «آمریکا و خاورمیانه»، تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی.
    45. موسوی، سید محمدعلی (1392)، «نظام دوحزبی و علل عدم موفقیت حزب سوم در آمریکا»، فصلنامة سیاست، دوره 43، شماره 1.
    46. موسسة ابرار معاصر (1390)، «کتاب آمریکا؛ ویژة بررسی اسناد استراتژی امنیت ملّی آمریکا پس از جنگ سرد»، تهران: موسسة ابرار معاصر.
    47. میرمحمدی، مهدی (1386)، «نومحافظه‌کاران و سیاست‌های اطلاعاتی- امنیتی ایالات متحدة آمریکا»، فصلنامة سیاست خارجی، سال بیست‌ویکم.
    48. میرمحمدی، مهدی (1390)، «سازمان‌های اطلاعاتی و سیاست خارجی (مطالعة موردی نقش سازمان سیا در سیاست خارجی آمریکا)»، تهران: موسسة فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
    49. میلز، سی‌رایت (1383)، «جامعه‌شناسی آمریکایی»، روزنامة شرق، قابل دسترسی در آدرس اینترنتی www.sharghdaily.com.
    50. نقیب‌زاده، احمد (1383)، «تاریخ دیپلماسی و روابط بین‌الملل»، چاپ دوم، تهران: نشر قومس.
    51. نوروزی، بابک (1387)، «افول نومحافظه‌کاران آمریکا»، پژوهشنامة سیاست خارجی آمریکا، فروردین 1387.
    52. واعظی، محمود (1385)، «تأثیرات متقابل سیاست خارجی و انتخابات آمریکا»، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
    53. هرمزی، شانی (1387)، «استراتژی آمریکا در قبال جهان اسلام»، تهران: پژوهشکدة تحقیقات استراتژیک.
    54. هوشمند، حسین (1395)، «چرا انتخابات آمریکا دوحزبی است؟»، قابل‌دسترسی در آدرس اینترنتی www.irdiplomacy.ir.
    55. هیوود، اندرو (1389)، «سیاست»، ترجمة عبدالرحمان عالم، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
    56. یوسفی، جعفر؛ حسینی، حسین (1394)، «سیاست‌های امنیتی آمریکا و تأثیر آن بر کشورهای جهان سوم»، فصلنامة امنیت ملّی، سال پنجم، شمارة 18.

     

    ب)منابع لاتین

    1. Barry, Tom, (2004) "Politicizing Intelligence: The Right’s Agenda for the New American Century”. p.38.
    2. D.held & A. Leftwiht, (1984). "A Discipline of politics", (Oxford Basil Blackwell) p.144.
    3. Drury, Shadia, (1997). "Leo Strauss and American Right", New York: St. Martin Press, P, l.
    4. Easton, David (1957)."An Approach to the Analysis of Political System", World Politics,1, pp.400-383; A Framework for Political Analysis (Englewood)
    5. Kenneth, Janda & Jeffrey M. (2010). "is the world's oldest political party". Cengage Learning. p. 276.
    6. Macmillan Publishers limited, (2010). "Definition of National Security".
    7. Paleri, Prabhakaran, (2008). "National Security: Imperatives and challenges", New Delhi: Tata McGraw-Hill.
    8. Schesinger, Arthur, (2003). "Eyeless in Iraq", The New York Review of Books, Vol. 50, No. 16, 23 October.
    9. Shulsky, Abram & Schmitt, Gary, (1996). "The Future of U.S. Intelligence Report Prepared for the Working Group on Intelligent Reform", Washington: Consortium for the Study of Intelligence the National Strategy Information center.
    10. Shulsky, Abram & Schmitt, Gary, (2002). "Silent Warfare: Understanding the World of Intelligence", (Washington D.C., Brasseys Inc.), p.176.
    11. The National Security Strategy of U.S.A, (2002).
    12. Wolfers, Arnold, (1962). "Discord and Collaboration", Baltimore: Johns Hopkins, University Press.

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار