تحلیل «فرصت - تهدید» چهل سال دوم انقلاب اسلامی ( مبتنی بر بیانیۀ گام دوم)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه جامع امام حسین (ع)

2 استادیار دانشگاه

3 هییت علمی دانشگاه امام حسین (ع)

چکیده

   تحقیق حاضر به­دنبال تحلیل «فرصت ـ تهدید» چهل­سال دوم انقلاب اسلامی مبتنی بر بیانیۀ مقام معظم رهبری (مدّظلّه‌العالی)، پیرامون گام دوم انقلاب اسلامی است. به این منظور، پژوهشگران با استفاده از روش‌ استنباطی ـ اجتهادی و نظریۀ مبنایی، ابتدا با اتخاذ رویکردی استقرایی از میان 48 واحد تحلیل متن بیانیه، 271 واحد ضبط، تعداد 407 مفهوم محوری، 407 مقولۀ فرعی و 42 مقولۀ اصلی استخراج نمودند. در ادامه محققان با تکیه ‌بر رویکرد قیاسی، سطوح «خودسازی، جامعه­پردازی و تمدن­سازی» را از درون متن بیانیه، انتخاب نمودند و مقوله‌های استخراج‌شده از رویکرد استقرایی را در ذیل این سه سطح سازمان‌دهی نمودند. در ادامه با تکیه بر مفاهیم و سطوح استخراج‌شده، تعداد 156 قضیه ساخته و با توجه به ماهیت ایجابی و سلبی آنها، در دو گروه قضایای با ماهیت فرصت­پایه و قضایای با ماهیت تهدید­پایه دسته‌بندی شدند. در پایان، قضایای استخراج‌شده در معرض ارزیابی گروه متمرکز نیمه­ساختاری قرار گرفت و از 156 قضیه، تعداد 134 قضیه نهایی و تأیید شد. پس از ترکیب قضایای مشترک، درنهایت 38 قضیه استخراج شد که از میان آنها، با توجه به پیام محتوای هر قضیه، 5 قضیه در سطح خودسازی (3 قضیۀ ایجابیِ فرصت­پایه و 2 سلبیِ تهدیدپایه)، 20 قضیه در سطح جامعه­پردازی (13 قضیه ایجابیِ فرصت­پایه و 7 قضیۀ سلبیِ تهدیدپایه) و 13 قضیه در سطح تمدن­سازی (10 قضیه ایجابی فرصت­پایه و 3 قضیۀ سلبی تهدیدپایه) سازمان‌دهی شد. برآیند نهایی تحلیل بیانیۀ گام دوم این است که: «تمرکز بیانیه گام دوم در چشم‌انداز گام دوم انقلاب اسلامی: ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی است». نکتۀ قابل‌توجه در این فرایند و براساس فراوانی قضایا اهمیت جامعه­پردازی به‌عنوان مقدمۀ تمدن­سازی در فرایند پیش‌روندگی و پیش برندگی انقلاب اسلامی است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The analysis of the “opportunity – threat” of the second phase of the Islamic Revolution based on the statement of the second step of revolution

نویسندگان [English]

  • ahmad mazinani 1
  • Soleyman Alizade 2
  • Ahmad Imanipour 3
1 un
2 Assistant Professor
3 Member of scientific board at Imam Hossein (PBUH) Comprehensive University
چکیده [English]

    This study seeks to analyze the “Opportunity – threat” of the second phase of the Islamic Revolution based on the statement of the second step of revolution that is issued by the supreme leader of Iran. To this end, the researchers employed inferential-ijtihad methodology and basic theory. They firstly utilized an inductive approach and extracted 407 central concepts, 407 subcategories, and 42 main categories from 48 units of the statement’s text analysis units and 271 recording units. In the following, the researchers selected the levels of "self-improvement, civilization-making and community- producing" from within the context of the statement by using the deductive approach and organized the categories that extracted from the inductive approach under these three levels. Then, based on the extracted concepts and levels and regarding to their positive and negative nature a total of 156 theorems were constructed and categorized into two groups of opportunity - based and threat- based theorems based on their positive and negative nature. Finally, the extracted theorems were subjected to semi-structured focus group evaluation and from 156 theorems, 134 ones were finalized and confirmed. After combining common theorems, 38 theorems were finally extracted that according to the message of each theorem’s content, 5 theorems at self-improvement level (3 positive opportunity - based theorems and 2 negative threat- based theorems), 20 theorems at community - producing level (13 positive opportunity - based theorems and 7 negative threat- based theorems) and 13 theorems at civilization-making level (10 positive opportunity - based theorems and 3 negative threat- based theorems)  were organized. The end result of the analysis of the statement of the second step of revolution is that “the focus of the second step of the statement in the perspective of the second step of the Islamic Revolution is on the creation of a new Islamic civilization and the preparation for the sunrise of Velayete Ozma. The important point in this process and on the basis of the frequency of theorems is the importance of community - producing as a prelude to civilization in the process of advancement of the Islamic Revolution

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Islamic Revolution
  • the statement of the second step of revolution
  • civilization-making
  • community - producing
  • self-improvement
1. امام خامنه‌ای، سید علی (1387)، بیانات و مکتوبات، سایت دفتر مقام معظم رهبری (مدّظلّه‌العالی).
2. ایمان، محمدتقی (1394)، روش‌شناسی تحقیقات کیفی، چاپ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
3. جعفرزاده، یوسف (1385)، مقدمه‌ای بر دیدگاه ابن­خلدون در باب انحطاط تمدن اسلامی، فصلنامه تاریخ و تمدن اسلامی، سال دوم، شمارۀ چهارم، پاییز و زمستان، 100 ـ 81.
4. چپرا، محمدعمر؛ ندیری (1395)،  تئوری توسعه ابن­خلدون «آیا این نظریه عملکرد ضعیف عصر حاضر جهان اسلامی را تبیین می‌کند؟» فصلنامۀ راهبرد توسعه، شمارۀ 47، فصل پاییز.
5. حافظ­نیا، محمدرضا (1381)، روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: انتشارات سازمان مطالعات و تدوین (سمت).
6. حسینی، مریم (1394)، معرفی روش گروه کانونی و کاربرد آن در تحقیقات، تهران: مرکز پژوهش صداوسیما.
7. خوانساری، محمد (1393)، منطق صوری، جلد دوم، چاپ چهل و هفتم، تهران: انتشارات دیدار.
8. دانایی‌فرد، حسن و امامی، سید مجتبی (1386)،  استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد، تهران: دانشگاه امام صادق (علیه­السلام)، دو فصلنامۀ اندیشه مدیریت راهبردی، سال اول، شمارۀ دوم، پاییز و زمستان.
9. فقیهی، ابوالحسن؛ علیزاده، محسن (1384)، روایی در تحقیق کیفی، فصلنامۀ فرهنگ مدیریت، شمارۀ 9.
10. لیتوسلیتی، لیا (1392)، کاربرد گروه‏های کانونی در پژوهش،ترجمۀ عادل ابراهیمی لویه و فریبا حقیقی ایرانی، تهران: نشر علم.
11. منصوریان، یزدان (1386)،  گراندد تئوری چیست و چه کاربردی دارد؟، ویژه‌نامۀ همایش علم اطلاعات و جامعه اطلاعاتی، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
12. نجفی، موسی؛ آریانژاد، سید سعید (1395)، بازسازی تمدن نوین اسلامی (نگاهی انتقادی به عدم امکان‌سنجی صحیح آن، فصلنامۀ جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شمارۀ سوم، فصل پاییز، 82-59.