نقش رژیم صهیونیستی بر امنیتی شدن روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روابط بین الملل دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه محقق اردبیلی

3 دانشگاه اصفهان

چکیده

  جمهوری آذربایجان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کشور در منطقه قفقاز جنوبی روابط مستحکمی با رژیم صهیونیستی داشته و آن رژیم سعی دارد با همکاری در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی با جمهوری آذربایجان، عمق استراتژیک خود در منطقه را تقویت نماید که همین امر می‌تواند بر امنیتی شدن روابط ایران و آذربایجان تأثیرگذار باشد. بنابراین هدف این مقاله بررسی چگونگی نقش رژیم صهیونیستی بر امنیتی شدن روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان است که متناسب با هدف، سؤال اصلی مقاله به این صورت مطرح می‌شود که همکاری‌های رژیم صهیونیستی با جمهوری آذربایجان چگونه بر امنیتی شدن روابط ایران و آذربایجان تأثیرگذار خواهد بود؟  در پاسخ به سؤال تحقیق، فرضیه بحث این‌گونه طرح می‌گردد همکاری‌های راهبردی اقتصادی، نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی با جمهوری آذربایجان و سرمایه‌گذاری‌های فرهنگی و اجتماعی این رژیم در مناطق نزدیک به مرزهای ایران، بر امنیتی شدن روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان تأثیر گذاشته است. روش‌ پژوهش در این ‌مقاله توصیفی– تحلیلی بوده و از منابع کتابخانه‌ای و پویش اینترنتی برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شده‌ است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که همکاری‌های نظامی و اقتصادی رژیم صهیونیستی با آذربایجان، به‌ویژه در زمینه‌های تسلیحاتی و فناوری‌های امنیتی، منجر به افزایش نگرانی‌های امنیتی ایران و در نتیجه، امنیتی شدن روابط دو کشور شده است. علاوه بر این، تغییرات جمعیتی و فرهنگی در مناطق مرزی به تشدید تنش‌ها منجر شده و بر سیاست‌های منطقه‌ای ایران تأثیر منفی گذاشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of the Zionist regime on the Securitizing relationships between the Islamic Republic of Iran and the Republic of Azerbaijan

نویسندگان [English]

  • Rahbar Taleihur 1
  • Reza Mahmood oghli 2
  • Salman Bazyar 3
1 Associate Professor of International Relations, University of Mohaghegh Ardabili
2 Associate Professor of Political Sciences,University of Mohaghegh Ardabili
3 Isfahan University
چکیده [English]

The Republic of Azerbaijan, as one of the most important countries in the South Caucasus region, has strong relations with the Zionist regime, and that regime is trying to strengthen its strategic depth in the region by cooperating with the Republic of Azerbaijan in political, economic and military fields and this issue can effect on securitizing the relations of Iran and Azerbaijan. This article surveys the role of Zionist regime in securitizing the relations of Iran and Azerbaijan and in accordance with the aim, the main question of the article is how the Zionist regime’s cooperation with Azerbaijan will affect the security of Iran- Azerbaijan relations?. In response to this question, the hypothesis suggests that the strategic collaborations in the economic, military, and security domains between the Zionist regime and the Republic of Azerbaijan, as well as the cultural and security investments made by the Zionist regime in the areas near Iran’s borders, have contributed to the securitizing of relations between the Islamic Republic of Iran and the Republic of Azerbaijan. The research methodology employed in this article is descriptive-analytical, and uses library sources and online surveys for data collection. The results of the research show that the military and economic cooperation of the Zionist regime with Azerbaijan, particularly in the fields of weapons and security technologies, has led to increased Iranian security concerns and, as a result, the securitizing of relations between the two countries. Moreover, demographic and cultural changes in border regions have led to escalation of tensions and negatively affected Iran’s regional policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security
  • Zionist regime
  • Republic of Azerbaijan
  • Islamic Republic of Iran

مراجع

  1. منابع فارسی

    1- اطاعت، جواد و نصرتی، حمیدرضا (1388). ایران و خطوط انتقال انرژی حوزه خزر. فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال سوم، شماره2، 1-22

    2- العربیه . (2022). الهام علی‌اف: آذربایجان به حقوق 40میلیون آذربایجانی خارج از مرزهای خود توجه ویژه دارد، قابل دسترسی در:

    https: //farsi.alarabiya.net middle-east/2022/11/11

    3- العربیه . (2023). همه چیزهایی که درباره بازداشت رهبران گروه حسینیون در قم بدانیم، قابل دسترسی در:

    https: //farsi.alarabiya.net/views/2023/05/05

    4- امیدی، علی، خیری، مصطفی. (1395)، تأثیر روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل بر امنیت ملی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی،  سال نوزدهم، شماره سوم

    https://sid.ir/paper/151305/fa

    5- امیدی، علی و مرادی‌فر، سعیده (1393). برسازی امنیتی فعالیت هسته‌ای ایران، فصلنامه سیاست جهانی. سال سوم، شماره 4، 121-149

    • تویسرکانی، مجتبی، (1389)، تحلیلی بر ابعاد و سطوح مداخله در بحران ژئوپلیتیکی قره‌باغ، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز.

    https://sid.ir/paper/253714/fa

    • حکیم، حمید و جعفری ولدانی، اصغر (1394). تحولات ژئوپلتیک قفقاز و امنیت جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، سال 21، شماره 91، 37-64.

    https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1127132

    • خبرگزاری فارس .(22/6/1401). استفاده باکو از پهپاد رژیم صهیونیستی در حمله به ارمنستان، قابل‌دسترسی در:

    https: //www.farsnews.ir/news/14010622000369

    • دهشیری، محمدرضا، (1395)، تأثیر امنیت منطقه‌ای بر رفتارشناختی مجموعه‌های امنیتی مناطق، فصلنامه علمی - پژوهشی سیاست جهانی، دوره ششم.

    10-  دارینی، علی‌اکبر و نورمحمدی، مرتضی (1402). بررسی راهبرد موازنه فراگیر رژیم صهیونیستی در برابر جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه آفاق امنیت، سال 16، شماره 58، 161-189.

    https://www.magiran.com/paper/2670926

    https://qpss.atu.ac.ir/article_9034.html

    11- رضاپور، دانیال و سیمبر، رضا (1397). ابتکار جاده ابریشم نوین چین؛ فرصت‌ها و تهدیدها برای ایران، پاکستان و قزاقستان. فصلنامه مطالعات اقتصاد سیاسی بین‌الملل، سال 1، شماره 1، 157-186.

    12-   شاه‌محمدی، پریسا، (1401)، تأثیر همگرایی جمهوری آذربایجان و اسرائیل بر امنیت ملی ایران، فصلنامه سیاست خارجی، شماره4

     

    https://sid.ir/paper/268921/fa

    13- کولایی، الهه و نوروزی زرمهری، عابد (1400). همکاری ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان در ایجاد راه‌‌گذر شمال– جنوب و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران. فصلنامه سیاست، سال 51،  شماره 3، 789-811.

    https://jpq.ut.ac.ir/article_84595.html?lang=fa

     

    https://elmnet.ir/doc/941647-14905

    14- مجتهدزاده، پیروز؛ حسین پورپویان، رضا و کریمی‌پور، یداله (1387). تحلیل و بررسی همپوشی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تعامل با جمهوری آذربایجان با واقعیت‌های ژئوپلیتیک. فصلنامه مدرس علوم انسانی، سال 12، شماره 2، 213-255.

    https://sid.ir/paper/6807/fa

    15- محبوبی، قربانعلی، (1399)، روابط اسرائیل و آذربایجان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات سیاسی سال سیزدهم

    https://www.sid.ir/paper/1076292/fa

    16- مختاری، عبدالله (1399). ابعاد نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان از منظر تأثیرگذاری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه امنیت ملی، سال 10، شماره 37، 127-150.

    17-  معراجی، ابراهیم، (1399)، تأثیر تعارضات هویتی در تشدید منازعات سیاسی: مطالعه موردی بحران قره‌باغ، فصلنامه خاورمیانه

    https://ns.sndu.ac.ir/article_1107.html

     

    منابع لاتین

     

    1. Abbasov, Shahin. (2012). Azerbaijan: SOCAR to Use Israeli Oil Field as Proving Ground. Available at https: //eurasianet.org/azerbaijan-socar-to-use-israeli-oil-field-as-proving-ground.
    2. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=220366.
    3. az. (2018). Fibre-optic technology for perimeter protection. Available at:
    4. https: //adex.az/en-opennews/6935.41.html.
    5. Aras, Bülent. (1998). Post-Cold Vvar Realities: Israel" S Strategy in Azerbaijan and Central Asia. Available at https: //mepc.org/journal/post-cold-war-realities-israels-strategy-azerbaijan-and-central-asia.
    6. Arminfo (2021) Iranist: "Zangezur Corridor" is a threat not only to Armenia, but also to Iran available at https: //arminfo.info/full_news.php?id=62781&lang=3.
    7. Baku, Azerbaijan. (2011). Azeris get Israel UAVs built under license available at:
    8. https: www.spacewar.com/reports/Azeris_get_Israel_UAVs_built_under_license_999.html.
    9. Baltacı, A. (2022). “Iran Israel Conflict: An Overview of The Situation After the Iran Islamic Revolution from The Framework of Security Theories” International Social Sciences Studies Journal, (e-ISSN:2587- 1587) Vol:8, Issue:100
    10. Bourtman, Ilya. (2006). Israel and Azerbaijan's furtive embrace available at:
    11. https: //www.meforum.org/987/israel-and-azerbaijans-furtive-embrace.
    12. Buzan, Barry. Held, David., & McGrew, Anthony. (1998). Realism vs cosmopolitanism A DEBATE BETWEEN BARRY BUZAN AND DAVID HELD, CONDUCTED BY ANTHONY McGREW. Review of International Studies, Vol.24, No.3, 387-398. https://www.cambridge.org/core/journals/review-of-international-studies/article/abs/realism-vs-cosmopolitanism-a-debate-between-barry-buzan-and-david-held-conducted-by-anthony-mcgrew/2D011C0BD161A6EDD2EB65B782D17069.
    13. Delanoë.I. (2021).Israel- Azerbaijan: An Alliance In search of Renewal. Available at:
    14. http: //fmes-/france.org/israel-azerbaijan-an-alliance-in-search-of-renewal.
    15. tufts.edu. (2009). Azerbaijan and Isreal: oil, Islam and straWberry is pragmatism in foreign policy betweenn like allies. Available at:
    16. https: //dl.tufts.edu/pdfviewer/hm50v381d/9019sd42m.
    17. Exitarms. (2022). Available at https: //exitarms.org/delivery/2090-elta-systems-ltd-azerbaijan.
    18. (2016). PM Netanyahu Meets with Azerbaijan President Ilham Aliyev. Available at:
    19. https: //www.gov.il/en/departments/news/eventazerbaijan131216.
    20. Göktürk, Tüysüzoglu(2014), How demand for security influence the shaping of foreign policy: Using the theory of securitisation to understand Armenia–Iran relations, Journal of Eurasian Studies.
    21. Kamrava, Mehran (2016). The Great Game in West Asia. New York: Oxfordhttps://global.oup.com/academic/product/the-great-game-in-west-asia-9780190673604?cc=us&lang=en&.
    22. (September 2012). Israel ANF Azerbaijan: To counteract Iran. Central Asia and the Caucasus, Vol.13, No.3, 68- 79. https://elibrary.ru/item.asp?id=18926735.
    23. Kolodziej, Edward A. (2005). Security and international relations. Cambridge: Cambridge University Press.
    24. https://ir101.co.uk/wp-content/uploads/2018/11/Kolodziej-2005-Security-and-International-Relations.pdf.
    25.   https://www.semanticscholar.org/paper/Azerbaijan%E2%80%99s-state-building-power-as-a-reflection-Cohen-Lev/1435385cf8156a1af1700035e7b1b4b0e79c1538.
    26. (2020). Geopolitics of the Trans-Caspian pipeline and the interests and security of Iran. Available at https: //www.magiran.com/article/4053133.
    27. Murinson, Alexander (2014), "the Ties between Israel and Azerbaijan", the Begin-Sadat Center for Strategic Studies, Bar-Ilan University.
    28.   https://www.jstor.org/stable/pdf/resrep04730.4.pdf
    29. Mosam Shah, Muzafar,(2024), Barry Buzan's Securitization Theory, DO - 10.13140/RG.2.2.18293.55526.
    30. Neo, Ric, (2020), Religious securitisation and institutionalised sectarianism inSaudi Arabia, critical studies on security.
    31. Priego, Alberto. (2008). NATO cooperation towards South Caucasus. Caucasian Review of International Affairs, Vol. 2, No.1, 1-8.
    32. https://www.researchgate.net/profile/Alberto-Priego- 2/publication/26608769_NATO_cooperation_towards_South_Caucasus/links
    33. Qalipour, Behnam. (2022). Erbil, Tel Aviv and now Baku; The Islamic Republic is accused. Available at independentpersian: independentpersian.com/node/227401
    34. az. (2012). Aviqdor Libermanın üçüncü gəlişi - Araşdirma. Available at:
    35. https: //sia.az/az/news/analysis/218226.html.
    36.  https://stat.gov.az/source/trade/
    37. (2011). Winning Israel Markets UAVs to Moslems. Available at:
    38. https: //www.strategypage.com/Winning.
    39. Souleimanov, Emil. & Ehrmann, Maya., & Aliyev, Huseyn. (2014). Focused on Iran? Exploring the rationale behind the strategic relationship between Azerbaijan and Israel. Southeast European and Black Sea Studies, Vol.14, No.4, 471_488.
    40.  https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14683857.2014.967945
    41. (2009). Israel’s largest defense company opens office in Azerbaijan. Available at:http: //today.az/news/business/56198.html.
    42.  
    43. Valiyev, Orkhan, (2024), Debating on Transport Corridors of Azerbaijan in the Context of Globalization, Universal Journal of History and Culture.
    44. Waever, ole, (1993), "Societal Security: The Concept", in Waever, Ole, Buzan, Kelsrup Morten and Lemaiter, Pierr, Identity, Migration and the New Security Order in Europe, London: Pinter Publisher.
    45.    https://cir.nii.ac.jp/crid/1130282269337748224.
    46. (2016). Israel, Azerbaijan sign batch of economic agreements. Available at:
    47. https: //www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4892703,00.html.
فصلنامه پژوهش های حفاظتی امنیتی
دوره 13، شماره 50 - شماره پیاپی 50
تابستان 1403
شهریور 1403
صفحه 109-135

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار