ارائه الگوی مناسب هشداردهی اطلاعاتی بحران های امنیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه امام حسین

2 دانشگاه عالی دفاع ملی

3 دانشگاه جامع امام حسین(ع)

چکیده

سرعت تحولات، روندها و رویدادهای نوظهور امروزی پرشتاب، غافلگیری و شکست‌های اطلاعاتی زیادی را در جوامع مختلف به‌همراه داشته است. این مسئله لزوم توجه به سامانه‌های هشدار و الگوهای مناسب هشداردهی را دوچندان می‌نماید؛ بنابراین در پژوهش حاضر الگوهای مختلف هشداردهی بررسی و با مطالعه اسنادی در این حوزه تلاش می‌گردد ضمن شناسایی ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های هشداردهی  اطلاعاتی در بحران‌های امنیتی، الگو  مطلوب هشداردهی اطلاعاتی حاصل گردد. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و با رویکرد کیفی و بر مبنای روش تحلیل محتوا از نوع اکتشافی است که با مشارکت 12 نفر از خبرگان، صاحب‌نظران، مدیران حوزه اطلاعاتی، امنیتی، سایبری، بحران و جنگال که دارای سوابق علمی مدیریتی و اجرایی بوده‌اند و با روش نمونه‌گیری هدفمند در جامعه آماری هدف و با ابزار مصاحبه، جمع‌آوری‌، پیاده‌سازی و تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها انجام شده است که پس از کدگذاری و تطبیق، انطباق و انسجام‌بخشی، نتایج زیر به‌دست آمده است: 68 شاخص، 13 مؤلفه و 4 بُعد. مؤلفه‌های حاصل، عبارت ‌است از: علائم (ادراک)، آگاهی (جمع‌آوری)، پردازش، تجزیه‌وتحلیل (بررسی)، پایگاه دانش، سطوح، ابزار، عناصر و عوامل مؤثر هشدار، موضوع، بازیگران، شبکه هوشمند، مراحل و زمان هشدار؛ که در 4 بُعد مشاهده، تشخیص و جهت‌دهی، تصمیم‌سازی و اقدام به‌دست آمده است. درنهایت، الگوی هشداردهی اطلاعاتی بحران‌های امنیتی، طراحی و موضوع ارزیابی، بازخورد و یادگیری در هر مرحله‌ به ‌مرحله قبل نیز موردتوجه و تأکید قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Providing a suitable model for informational warning of security crisis

نویسندگان [English]

  • majid SHAMANI 1
  • bahram bayat 2
  • hadi jamshidian 2
  • hadi tajik 3
1 EMAM HOSEIN UNIVERSITY
2 s n d u
3 Assistant professor and faculty member of Imam Hossein University
چکیده [English]

The speed of today’s fast-paced developments, new trends and emerging events has brought many surprises and intelligence failures in different societies. This issue doubles the need to pay attention to warning systems and appropriate warning patterns. Therefore, in the current research, various patterns of warning are investigated and by studying documents in this field, beside identifying dimensions, components and indicators of information warning in security crises, the desired pattern of informational warning be obtained. This research is applied, qualitative and based on content analysis method is exploratory. It is done with the participation of 12 experts, elites, managers in the field of information, security, cyber, crisis and electronic war who have managerial and executive scientific records, and with the purposeful sampling method in the target statistical population and with the tools of interview, collection, implementation and analysis the data is done that after coding and matching, adaptation and integration, the following results were obtained: 68 indicators, 13 components and 4 dimensions. The resulting components are: symptoms (perception), awareness (collection), processing, analysis (examination), knowledge base, levels, tools, elements and effective factors of warning, subject, actors, intelligent network, steps and time of warning that have been obtained in 4 dimensions of observation, diagnosis, orientation, decision-making and action. Finally, the model of informational warning of security crisis is designed and the subject of evaluation, feedback and learning in each stage to the previous stage have also been considered and emphasized. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crisis
  • security crisis
  • warning
  • information warning

مراجع

الف) منابع فارسی
1. احمدی، صادق، (1398)، «نقش تحلیل نامتعارض درهشداردهی با رویکرد پیشگیری از غافلگیری راهبردی» مجموعه مقالات چالش‌های هشداردهی، همایش هشداردهی اطلاعاتی امنیتی. تهران: مرکز مطالعات و پژوهش‌های امنیتی ساحفاسا
2. امامی، محمدرضا،(1398). کاربرد داده‌کاوی درهشداردهی اطلاعاتی- امنیتی. مجموعه مقالات چالش‌های هشداردهی ، همایش هشداردهی اطلاعاتی امنیتی. تهران: مرکز مطالعات و پژوهش‌های امنیتی ساحفاسا.196-195
3. امیری، عبدالرضا، (1391). مطالعه فرایند متغیرهای مؤثر برامنیتی شدن بحران‌های اجتماعی در ایران. نشریه پژوهش‌های مدیریت انتظامی، شماره 2، تهران، سال هفتم (237-219). 
4.حاجیانی، ابراهیم، (1390). هشداردهی: کارکرد تحلیل اطلاعاتی در پیشگیری از غافلگیری. فصلنامه پژوهشی مطالعات راهبردی، (4)3، مسلسل 53،127-157.
5. حیدری بنی، مسلم، (1398). هشداردهی کارکردی برای پیش‌بینی از غافلگیری. مجموعه مقالات چالش‌های هشداردهی ، همایش هشداردهی اطلاعاتی امنیتی. تهران: مرکز مطالعات و پژوهش‌های امنیتی ساحفاسا.121-119
6. دیویس، جک، (1386). هشدار استراتژیک: اگر شگفتی غیرقابل‌اجتناب است، تحلیل چه نقشی را ایفا می‌کند؟ فصلنامه دانش اطلاعاتی، شماره 4، دانشکده امام باقر (ع)،83-61
7. زندی، ابراهیم، (1387). مفهوم بررسی اطلاعاتی. تهران: دفتر پژوهش‌های اطلاعاتی - گروه علمی پژوهش‌های تدوین تجارب.
8. شمشیری، مهدی، دانش تبار، بهمن، (1398). نقش فریب در هشداردهی اقدام اطلاعاتی امنیتی، مجموعه مقالات چالش‌های هشداردهی، همایش هشداردهی اطلاعاتی امنیتی. تهران: مرکز مطالعات و پژوهش‌های امنیتی ساحفاسا.84-77
9. صالحی، محمود، (1395). ماهیت و مفهوم هشداردهی، مباحث درسی دوره دکتری مدیریت اطلاعات، تهران: دانشکده اطلاعات.
10. صحرایی، مهدی، ترقّی، عبدالرضا، نیک‌نفس، علی، دهقانی، حامد، دلگیر، علی و دیگران، (1398). طراحی نظام رصد، پایش و هشداردهی سایبری با رویکرد امنیت ملی. (رساله دکتری منتشرنشده)، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و پژوهشات راهبردی، تهران، ایران
11. عبدالله زاده، احمد، (86-85). نقش اطلاعات در بحران 18 تیر سال 78
12. علیخانی، عبدا...،(1393). هشدارشناسی. تهران: دانشکده اطلاعات
13. علیخانی، علی، هدایتی، علی‌رضا، (1395) روش پژوهش کاربردی در اطلاعات و امنیت ملی، معاونت پژوهش و تولید علم دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی
14. فخری، مجید، (1396). طراحی الگوی راهبردی دیدبانی برای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران. (رساله دکتری منتشرنشده)، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.
15. فکوری، محمدعلی،(1392). فرهنگ واژگان اطلاعاتی. چاپ اول، تهران: دانشکده اطلاعات.
16. گرابو، سینتیاام، (1398). پیش‌بینی غافلگیری تحلیل برای هشدار راهبردی (محمد یوسفی خرابم، احمدرضا میرزایی، مترجمان). تهران: انتشارات دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و پژوهشات راهبردی
17. گرابو، سینتیاام، (1398). دستنامه هوشمندی هشداردهنده (سجادمحسنی، محمد صالحی علی‌آباد علیا، مترجمان). تهران: انتشارات دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و پژوهشات راهبردی
18.مزینانی، احمد، ایمانی‌پور، احمد همکاران، (1398). فرایند هشداردهی اطلاعاتی _ امنیتی. مجموعه مقالات جایگاه فرایند هشداردهی در اقدامات اطلاعاتی- امنیتی، همایش هشداردهی اطلاعاتی - امنیتی، مرکز مطالعات و پژوهش‌های امنیتی ساحفاسا.
19. معین، محمد، (1364). فرهنگ فارسی متوسط. مؤسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ هفتم، جلد چهارم، تهران.
20. مهری، علی، (1398). ارائه الگوی راهبردی در اداره امور بحران‌های امنیتی بر اساس گفتمان امام و رهبری، قانون اساسی، تجارب ج.ا.ا و بهره‌گیری از تجارب موفق بشری. (رساله دکتری منتشرنشده)، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.
21. ولوی، محمدرضا، صحرایی، مهدی، (1395). ارائه الگو رصد، پایش و هشداردهی سایبری براساس چرخه فرماندهی وکنترل OODA مبتنی بر مطالعه تطبیقی کشورهای هدف
22. هشداردهی، والاترین مأموریت اطلاعات، (1393).وزارت اطلاعات، ویژه‌نامه 30 سال مجاهدت‌های خاموش، دانشکده اطلاعات،(159-157).
23.یوسفی رامندی، رسول، محمدی، مجید، (1401). «تبیین عوامل مؤثر در بروز بحران‌های اجتماعی - امنیتی مورد مطالعاتی ناآرامی آبان ۱۳۹۸». پژوهش‌های سیاست اسلامی- شماره 22 (364 - 336).
ب) منابع لاتین
24. CISC:Criminal Intelligence Service Canada(2007);Strategic Early Warning for Criminal Intelligence.
25. E. Philip Davis and Dilruba Karim “Looking ahead: early warning systems” https://www.elgaronline.com/view/edcoll/9781789904512/9781789904512.00026.xml.
26. Graboo,Cynthiy؛ (2010) Handbook Of Warning Intelligence (Assesment The ThrathTo National Security),Forward By Jon Goldman.
27. Ibrahim Al Luhaidan, Daifallah M. Alrazeeni(2018)” The Role of Key Early Warning Indicators in Crisis Management: Analytical Review”; Ministry of Interior Saudi Arabia, King Saud University: Analytical Review.
28. SARAH LOHMANN.TIMTEPEL" (2014) Will the real security foresight expert please stand up?".
فصلنامه پژوهش های حفاظتی امنیتی
دوره 13، شماره 49 - شماره پیاپی 49
بهار 1403
خرداد 1403
صفحه 163-196

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار