عوامـل موثر در ارتـقاء تـاب آوری سـازمانـی در مجموعه های اطلاعاتی- امنیتی (مطالعه موردی مولفه های ساختاری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه علوم و فنون فارابی، تهران، ایران

چکیده

تاب‌آوری سازمانی به‌عنوان مؤلفه‌ای مؤثر، ضمن مساعدت به عملکرد موفق سازمان؛ در موقعیت‏‌های بحرانیِ سازمان‌های مختلف از جمله دستگاه‌های اطلاعاتی- امنیتی، آنها را قادر می‌سازد مأموریت‏‌های محوله و چالش‌های مرتبط با آن را مدیریت کنند. لذا این پژوهش با هدف شناسایی عوامل ساختاری مؤثر در ارتقای تاب‌آوری سازمانی کارکنان جامعه اطلاعاتی، تلاش دارد با  بهره‌گیری از روش کیفی و به شیوۀ آمیخته (موردی زمینه‌ای، اکتشافی)، داده‏‌های گردآوری شده را در کنار یافته‏‌های میدانی، مورد واکاوی و مداقه قرار دهد. در این مسیر  دیدگاه‌های10 نفر از کارشناسان خبره در حوزه سازمانی با نتایج تحصیل شده از نظرسنجی میدانی از تعداد 192 نفر نمونه جامعۀ آماری‌‌ کارکنان جامعه اطلاعاتی تلفیق و با بهره جستن از روش‌ توصیفی، رتبه‌بندی عوامل توسط آزمون فریدمن انجام شد که به رغم مشکلاتی همچون قرار داشتن محیط پژوهش در حوزه یک دستگاه اطلاعاتی- امنیتی و محدودیت‌های مترتب با این موضوع،  نتیجه نهایی بیانگر تأثیرگذاری عواملی همچون گزینش صحیح و کارآمد، تعهد متقابل (وفاداری مشترک فرد و سازمان به یکدیگر)، نظام پاداش (تنبیه و تشویق) کارآمد و مؤثر و ساختار سازمانی کارآمد (در بُعد ساختاری)، در ارتقای تاب‌آوری سازمانی کارکنان مجموعه‌های اطلاعاتی- امنیتی بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effective factors in improving organizational resilience in information-security collections (Case study of structural components)

نویسندگان [English]

  • hojat Jahani Rad
  • Hamid reza Nadi
  • Yoones Taaji Pour
Farabi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Organizational resilience as an effective component, besides contributing to the successful performance of the organization; in critical situations of various organizations, including intelligence-security apparatuses, enables them to manage assigned missions and related challenges. Therefore, the main goal of this research is to identify effective structural factors in improving the organizational resilience of the employees of intelligence society. The current research is of qualitative type and mixed method (contextual case, exploratory), which is intended to achieve the final goal after combining the collected data with the field findings and investigating them. In this research, the views of 10 elite experts in the organizational field were combined with the results obtained from a field survey of 192 people from the statistical population of the employees of intelligence society, and using the descriptive method, the factors were ranked by the Friedman test. Despite  the problems such as the location of the research environment in the field of an intelligence-security apparatus and the limitations associated with this issue, the final result shows the effectiveness of the factors of correct and efficient selection, mutual commitment (common loyalty of the individual and the organization to each other), efficient and effective reward system (punishment and encouragement), and efficient organizational structure (in the structural dimension), in promoting the organizational resilience of the employees of intelligence-security collections.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resilience
  • organizational resilience
  • security-intelligence organizations
الف) منابع فارسی
1. آقامحمدی، علی (1393)، تاب‌آوری؛ رویکرد مدیریت مخاطرات، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
2. امیری، نرگس (1393)، رابطه تاب‌آوری و تعهد سازمانی با عملکرد شغلی کارکنان شهرداری شیراز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، شیراز: مرکز آموزش مدیریت دولتی دانشگاه پیام نور.
3. بهرام پور، افشین (1398)، تاب‌آوری زیر ساخت‌های حیاتی (سیاست‌ها و اصول مهندسی)، کرج: انتشارات آذرگان.
4. توویلا، دیل (1397)، مدیریت فرآیند انگیزش، ترجمه بهزاد رمضانی، تهران: نشر دایره.
5. جلالی، غلام‌رضا (1392)، مبانی نظری پدافند غیرعامل یا رویکرد تهدیدات جدید، تهران: انتشارات دانشگاه امام حسین(ع).
6. جهانی‌راد، حجت اله و دیگران (1401)، عوامل مؤثر بر ارتقای کارایی مجموعه‌های اطلاعاتی-امنیتی، فصلنامه مطالعات حفاظت و امنیت اجتماعی، سال 17 شماره64.
7. چاروسایی، اکبر (1397)، تاب‌آوری شهری، تهران: انتشارات آکادمیک.
8. چیت‌کران، حسین (1395)، شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر تاب‌آوری سازمانی در صنایع کوچک و متوسط، پایان-نامه کارشناسی ارشد دانشگاه سمنان.
9. حسینی، ابوالحسن و فاطمه جعفری بازیار (1398)، تاب‌آوری سازمانی از منظر کارکنان و مدیران سازمان، فصلنامه علمی مطالعات مدیریت (بهبود وتحول)، سال بیست وهشتم، شماره 91، بهار 98، ص 30-9
10. خاکی، غلامرضا (1378)، روش پژوهش با رویکردی به پایان‌نامه نویسی، تهران: مرکز پژوهشات علمی کشور با همکاری کانون فرهنگی انتشاراتی درایت.
11. رضایی، محمدرضا و دیگران (1395)، تبیین و تحلیل مفهوم تاب‌آوری و شاخص‌ها و چارچوب‌های آن در سوانح طبیعی، فصلنامه د‌‌انش پیشگیری و مدیریت بحران/ د‌‌وره ششم، شماره اول.
12. رکن‌الـدین افتخاری، عبدالرضا و طاهره صادقلو (1398)، تاب‌آوری اجتماعات محلی در برابر مخاطرات محیطی، تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
13. سکاران، ‌اوم‍ا و م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ص‍ائ‍ب‍ی‌ (1381)‌، روش‌های‌ پژوهش‌ در م‍دی‍ری‍ت، تهران: انتشارت مؤسسه‌ ع‍ال‍ی‌ مدیریت دولتی، چاپ سوم.
14. سلیمی، حسین (1388)، مقایسه اثر بخشی و بازسازی شناختی مبتنی بر افزایش سلامت روانی، تاب‌آوری و امید در بین دانشجویان، رساله دکتری.
15. شهبازفر، رامانا (1393)، بررسی نقش سلامت عمومی و تاب‌آوری بر تعهد سازمانی با توجه به نقش خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو، پایان‌نامه جهت کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد، واحد علوم پژوهشات هرمزگان.
16. صالحی، سیده آلاء (1394)، تأثیر سیاست‌های منابع انسانی بر تاب‌آوری سازمانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی.
17. محمدی شهرودی، حامد (1397)، ارائه الگوی تاب‌آوری سازمانی، مشهد: رساله دکتری دانشگاه فردوسی.
18. مرادیـان، محسن (1388)، روش پژوهش در علوم اطلاعاتی، تهران: انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی- نظری، فصلنامه تخصصی پژوهش‌های میان‌رشته‌ای‌ قرآن کریم، سال دوم، ش 5، ص27-36.
19. مشهدی، حسن و سعید امینی ورکی (1395)، مبانی نظری مدیریت آسیب‌پذیری زیرساخت‌ها، انتشارات بوستان حمید.
20. نریمانی، محمد و مسلم عباسی (1388)، بررسی ارتباط بین سرسختی روان شناختی و خود تاب‌آوری با فرسودگی شغلی، مجله فراسوی مدیریت، شماره 8.
21. وفایی، مسعود و دیگران (1397)، تاب‌آوری و فرهنگ ‌سازمانی، جشنواره تألیفات علمی برتر علوم انسانی اسلامی، جایزه ویژه علامه جعفری (ره)،دوره 1.
22. یعقوبی نژاد، رؤیا و دیگران (1395)، امنیت آب شهری با رویکرد مدیریت ریسک، تهران: انتشارات آوای قلم.
ب) منابع لاتین
23. Ates,A, & Bititci,U. (2011). Change process: a key enabler for building resilient SMEs.International Journal of Production Research, 49(18), 5601-5618
24. Lee,A., Vargo,J., & Seville,E. (2013).Developing a tool to measure and compare organizations resilience. Natural.Hazards Review, 14,29-41.
25. Masten, A. S. (2001). Ordinary majic: Resilience processes in development. American Psychology, 56, 227-238.
26. Oxford advanced learners dictionary of current English.(2003).sixth edition,edited by sally wehmeier,oxford university press.
27. Wieland, A., & Marcus Wallenburg, C. (2013). The influence of relational competencies on supply chain resilience: a relational view. International Journal of Physical Distributio  & Logistics Management, 43(4), 300-320.
28. Gaillard, J. C. (2007). Resilience of traditional societies in facing natural hazards. Disaster Prevention  and Management: An International Journal, 16(4), 522-544
29. Ogelman,H.G., Erol,A.(2015).Examination of the predicting Effect of the Resiliency Levelsof Parents on the Resiliency levels of Preschool children.Procedia-Social and Behavioral sciences .186,461-466.