بررسی تهدیدات امنیتی اقلیم کردستان عراق بر کردستان ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم انتظامی امین،تهران،ایران

2 دانشجوی دکتری امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم انتظامی امین

3 دانشآموختۀ مدیریت امنیت و اطلاعات دانشگاه علوم انتظامی امین،تهران،ایران

چکیده

زمینه و هدف: اقلیم کردستان به‌عنوان هارتلند خاورمیانه به‌واسطه قرابت‌های قومی، مذهبی و تاریخی با اکراد در کشورهای ایران، سوریه و ترکیه به‌عنوان تهدیدی بالقوه برای این کشورها قلمداد می‌گردد. وضعیت امنیتی منطقه غرب ایران به‌ویژه کردستان ایران نیز تا حدود زیادی متأثر از تهدیدات امنیتی اقلیم کردستان عراق و تحرکات گروه‌های معاند، جریانات و گروه‌های افراطی و سرویس‌های اطلاعاتی و جاسوسی بیگانه در این مناطق است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی و تبیین تهدیدات امنیتی اقلیم کردستان عراق بر کردستان ایران انجام پذیرفته است.
روش‌: تحقیق حاضر از نظر نوع و ماهیت کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی و تبیینی است. رویکرد حاکم بر پژوهش نیز رویکرد کیفی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان متخصصین حوزه امنیتی استان کردستان و بخصوص مناطق مرزی است که از نزدیک با اقدامات اقلیم کردستان و تأثیرات امنیتی آن در ارتباط می‌باشند. حجم نمونه آماری بر اساس حد اشباع نظری برابر 23 نفر مشخص شد. برای جمع‌آوری اطلاعات علاوه بر استفاده از منابع اطلاعاتی و کتابخانه‌ای از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در محیط نرم‌افزار MAXQDA و براساس روش تحلیل محتوا انجام گرفت.
یافته‌ها: پژوهش نشان داد جمعاً 487 تم (کد آزاد) از مصاحبه‌ها استخراج شد که از این تعداد سؤال سوم با 124 مورد بیشترین تعداد تم‌ها را به خود اختصاص داده است، نتایج این بررسی نشان داد که موضوعات مهمی چون قاچاق سلاح و مهمات، جذب جوانان به گروهک‌های تروریستی معاند نظام، اقلیم کردستان عراق به‌عنوان بستر فعالیت سرویس‌های جاسوسی، حضور امریکا - اسرائیل و عربستان به‌عنوان عاملان اصلی تهدید، فعالیت‌های رسانه‌ای گروهک‌های معاند و واگرائی در بین اقوام و مذاهب کشور از اصلی‌ترین تهدیدات امنیتی ناشی از فعالیت‌های اقلیم کردستان عراق در استان کردستان و به‌تبع آن کل کشور است.
نتیجه‌گیری: براساس نتایج تحقیق، مقابله با هسته‌های جاسوسی فعال در اقلیم کردستان، تبلیغات گسترده رسانه‌ای، قاچاق سلاح و مهمات، کنترل بیشتر بر مرزها از اصلی‌ترین اقداماتی است که بایستی توسط ارگان‌های متولی تأمین امنیت انجام پذیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the security threats of Iraqi Kurdistan region on Iranian Kurdistan

نویسندگان [English]

  • mohammad asadi fard 1
  • Mohammad Javanmard 2
  • Seyyed Mohammad Zamani 3
1 Assistant Professor and Faculty Member of Amin University of Police Sciences-M.fard919@gmail.com
2 Ph.D. Student of National Security at Supreme National Defense University and Faculty Member of Amin University of Police Sciences, Corresponding Author-Yang.man80@gmail.com
3 A Graduate of Security and Intelligence Management at Amin University of Police Sciences mohammad.zamanisan@gmail.com
چکیده [English]

The Kurdistan region as the heartland of the Middle East is considered a potential threat to these countries due to its ethnic, religious and historical ties with the Kurdistan region in Iran, Syria and Turkey. The security situation in the western region of Iran, especially the Kurdistan region of Iran, is largely affected by the security threats of the Iraqi Kurdistan region and the movements of hostile groups, extremist movements and groups, and foreign intelligence and espionage services in these areas. In this regard, the present research has been carried out with the aim of investigating and explaining the security threats of Iraqi Kurdistan region on Iranian Kurdistan. In terms of the purpose, this research is applied and its method is descriptive-analytical with a qualitative approach. The statistical population of the research includes experts and specialists in the security field of Kurdistan province, especially the border areas, who are closely related to the actions of the Kurdistan region and its security effects. The size of the statistical sample was determined based on the theoretical saturation limit of 23 people. In addition to using information and library sources, semi-structured interviews were used to collect information, and data analysis was done in the MAXQDA software environment based on the content analysis method. The findings of the research showed that a total of 487 themes (free code) were extracted from the interviews, which are important topics such as arms and ammunition smuggling, recruitment of young people to terrorist groups against the regime, the region of Iraqi Kurdistan as a platform for spy services, the presence of the United States, Israel and Saudi Arabia. As the main threat factors, the media activities of hostile groups and differences among the ethnic groups and religions of the country are one of the main security threats caused by the activities of the Kurdistan Region of Iraq in the Kurdistan province and, accordingly, the entire country. Based on the results of the research, confronting active espionage cells in the Kurdistan region, extensive media propaganda, arms and ammunition smuggling, more control over the borders are among the main measures that should be taken by the security agencies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arms Smuggling
  • Kurdistan of Iran
  • Kurdistan Region of Iraq
  • Security Threats tion
- اخوان کاظمی، مسعود و دیگران (زمستان 1396)، تحلیل رابطه اسرائیل و کردستان عراق و پیامدهای امنیتی آن برای جمهوری اسلامی ایران. فصلنامۀ جستارهای سیاسی معاصر. دورۀ 8، شمارۀ 26. صص1-26. قابل بازیابی از: https://politicalstudy.ihcs.ac.ir/article_2961.html
-­ افتخاری، اصغر (1383)، /الف، اقلیت­گرایی دینی؛ طراحی یک چارچوب تحلیلی، تهران: تمدن ایرانی.
- بوژمهرانی، حسن و مهدی پور اسلامی (1393)، تهدیدهای نرم خود مختاری اقلیم کردستان عراق و تأثیر آن بر کردهای ایران، فصلنامه جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، دانشگاه شاهد.
- حاجی میرخان، ززرار (تابستان 1390)، اقلیم کردستان عراق، فصلنامۀ فرهنگی – اجتماعی گفت‌وگو، شماره 58.صص11-22.
-­ حسینی، حسین و مجتبی محمدرضایی (1383)، جایگاه آب در سیاست دفاعی و امنیتی رژیم اشغالگر قدس، نشریه علمی سیاست دفاعی، دوره 13، شماره 51.
- رحمانیان، مهدی و دیگران (1398)، شناسایی و اولویت‌بندی تهدیدات احتمالی امنیت ملی ج.ا.ا. در مقابله با جنگ­های آینده. اولین همایش سراسری قدرت نرم انقلاب اسلامی با محوریت «چهار دهه مقاومت و بایسته‌های فرهنگی گام دوم انقلاب اسلامی. دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع). قابل بازیابی از:  https://civilica.com/doc/1134609
-­ رشیدزاده، فتح‌الله و دیگران (1395)، مدل­سازی ریاضی به­منظور برآورد و سنجش تهدیدات علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه پژوهش­های حفاظتی- امنیتی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال پنجم، شماره­ 17، صص88-55.
-­ رضایی، داود (1394)، اهداف و منافع رژیم صهیونیستی در اقلیم کردستان عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران، تهران: فصلنامه مطالعات منطقه‌ای، شماره 30، 59-31.
- سهرابی، محمد (تابستان 1396)، بازشناسی فرصت­ها و تهدیدهای امنیتی در مرزها، پژوهشنامه مطالعات مرزی، دوره 5، شماره 2. صص53-41. قابل بازیابی از: https://www.magiran.com/paper/1769587
- شیاری، علی و محمدحسین فرهنگی (بهار 1399)، واکاوی استقلال اقلیم کردستان عراق با تأکید برنقش هریک از قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، فصلنامه علمی مجلس و راهبرد، دوره 27، شماره 101. صص271-294. قابل بازیابی از: https://nashr.majles.ir/article_352.html
-­ عبدالله خانی، علی و منیره آذری (1387)، تهدیدات امنیت ملی (شناخت و روش). تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌الملل ابرار معاصر.
-­ عبداله­پور، محمدرضا (1391)، تعرض ژئوپلیتیک کردستان عراق با میدان­های منطقه‌ای، تهران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی.
-­ علویان، مرتضی و محمد سلمان تبار سوته (تابستان 1399)، ملاحظات امنیتی ایران در قبال استقلال اقلیم کردستان عراق، فصلنامه سیاست و روابط بین‌الملل. دوره 4، شماره 7، صص191-220. قابل بازیابی از: https://jpir.journals.umz.ac.ir/article_2949.html
- گروه مطالعاتی امنیت ملی (1386)، تدوین راهبرد پدافند غیرعامل کشور، تهران: انشگاه عالی دفاع ملی.
-­ ­فرزین راد؛ رویا و دیگران (1398)، بررسی مسئله همه‌پرسی اقلیم کردستان عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه­ علمی مطالعات راهبردی سیاست­گذاری عمومی دوره 9، شماره 31، 210-195.
- قاضی‌زاده، علی‌رضا (1399)، مبانی امنیت ملی، تهران: مؤسسه ابزار معاصر. چاپ اول.
- متقی، ابراهیم (1398)، امنیت، پایه‌ تئوری گام دوم انقلاب اسلامی است، نشست رویکردهای امنیتی و راهبردی بیانیه گام دوم انقلاب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
- مرادیان، محسن (1390)، مدل‌سازی ریاضی سنجش امنیت خارجی، فصلنامه بین‌المللی ژئوپلیتیک، سال هفتم، شماره اول.
-­ معین، محمد (1371)، فرهنگ فارسی معین، تهران: انتشارات امیرکبیر.
- ملکوتی، محمدجواد (بهار 1399)، جایگاه جامعۀ اسلامی در بیانیۀ گام دوم انقلاب و نقش ناجا در تحقق آن، فصلنامۀ دانش انتظامی خراسان جنوبی. دوره 9، شماره 32، صص79-93. قابل بازیابی از: http://skh.jrl.police.ir/issue_12975_12976.html
-­ نامی، محمدحسن و علی محمد پور (1387)، جغرافیای کشور عراق با تأکید بر مسائل ژئوپلیتیک، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
-­ نصری، قدیر و داود رضایی (1398)، مهم‌ترین تهدیدات فراروی جمهوری اسلامی ایران در اقلیم کردستان عراق، فصلنامه علمی مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، سال نهم، شماره 37، 197-168.