معنویتگرایی، تمنای فطری انسانهاست اما معنویتهای نوظهور پاسخی مسخ شده به این تمنا میدهند. در دنیای امروز متأسفانه بسیاری از افراد مخصوصاً قشر جوان جامعه به صورت ناخودآگاه و یا تحت تأثیر برخی از رفتارها و تبلیغات از علائم، نشانهها یا رفتارهایی بهره میبرند و یا شیوه زندگی خود را به سمتهایی سوق میدهند که متعلق به عرفانهای نوظهور و انحرافی است. این فرقهها آسیبهای جبرانناپذیری وارد میکنند. از اینرو مطالعهی نقادانه و بررسی علل گرایش به آنها به خصوص آنها که در ایران فعال هستند ضروری است.
هدف این پژوهش، بررسی علل گرایش به عرفانهای نوظهور و بررسی مهمترین دلایل و بسترهای اصلی گرایش به این فرقهها در کشور ایران است. برای انجام این تحقیق پس از مصاحبه با خبرگان، پرسشنامهای تنظیم و بین 40 نفر از خبرگان توزیع شد. تعداد 36 پرسشنامه جمعآوری و با استفاده از نرمافزار spss تجزیه و تحلیل آماری شد. ضریب آلفای کرونباخ 91/0 محاسبه و پایایی آن تأیید شد. پاسخدهندگان مهمترین علت گرایش به عرفانهای نوظهور در ایران را بسترهای فرهنگی دانسته و ریشههای اعتقادی، سیاسی، بسترهای فردی و علل اجتماعی را به ترتیب در اولویتهای بعدی قرار دادهاند و تأثیر «عوامل اقتصادی» را رد کردند.
آنچه مهم است این است که باید با نگاهی عمیقتر به این علل و عوامل؛ به فکر چارهای برای مقابله با گسترش این عرفانها و روشن ساختن اذهان عموم باشیم تا سطحینگری نسبت به این موضوع باعث تباهی نسل نگردد.